Son araştırmalar, Ubiquinol-10 takviyesinin egzersiz sonrası oksidatif stresi ve kas hasarını azaltma potansiyelini göstermektedir. Bu bulgular, diyetisyenler için sporcu beslenmesinde ve aktif bireylerin toparlanma süreçlerinde yeni stratejiler geliştirmek açısından kritik öneme sahiptir. Bu yazıda, Ubiquinol-10'un egzersiz performansı, toparlanma ve oksidatif stres üzerindeki metabolik etkileri, mevcut bilimsel kanıtlar ışığında incelenecektir.
Ubiquinol-10'un Biyokimyasal Özellikleri ve Metabolizması
Ubiquinol-10, Koenzim Q10'un (CoQ10) indirgenmiş ve biyolojik olarak aktif formudur. Mitokondriyal elektron taşıma zincirinde kritik bir rol oynayan bu bileşen, aynı zamanda güçlü bir antioksidan olarak işlev görür. Araştırmalar, ubiquinol-10'un oksitlenmiş form olan Ubikinon'a kıyasla üstün bir biyoyararlanıma sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum, eşdeğer dozlarda daha yüksek plazma ve doku konsantrasyonlarına ulaşılmasını sağlamaktadır.
Takviyenin formülasyonu (örneğin, fitosom, yağ bazlı) emilimi ve doku alımını etkileyebilir, bu da etkinliği açısından önemli bir faktördür. Çalışmalar genel olarak ubiquinol-10 takviyesinin iyi tolere edildiğini ve belirgin yan etkilere yol açmadığını göstermektedir.
Egzersiz Üzerindeki Etkileri: Performans ve Toparlanma
Ubiquinol-10 takviyesinin egzersiz üzerindeki etkileri, hem performans hem de toparlanma süreçleri açısından incelenmiştir.
Performans ve Yorgunluk: Çeşitli randomize kontrollü çalışmalar, ubiquinol-10 takviyesinin kas performansını artırabileceğini, tepe güç çıkışını yükseltebileceğini ve özellikle yorucu veya uzun süreli egzersiz sonrası subjektif yorgunluğu azaltabileceğini bildirmektedir. Örneğin, profesyonel sporcularda 6 hafta boyunca günlük 300 mg ubiquinol-10 takviyesinin maksimum güç çıkışını plaseboya kıyasla önemli ölçüde artırdığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, iyi antrenmanlı veya genç popülasyonlarda VO2max veya tükenme süresi gibi objektif performans ölçütlerinde her zaman belirgin iyileşmeler görülmemiştir. Kanıtlar, elde edilen faydaların popülasyon, dozaj ve çalışma tasarımına bağlı olarak değişkenlik gösterebileceğini işaret etmektedir.
Oksidatif Stres, Enflamasyon ve Kas Hasarı: Ubiquinol-10 takviyesi, plazma CoQ10 düzeylerini artırarak ve antioksidan kapasiteyi geliştirerek oksidatif stresle mücadelede tutarlı etkiler göstermiştir. Bu durum, İzoprostanlar ve Oksitlenmiş LDL gibi oksidatif stres belirteçlerinde azalma ve toplam antioksidan durumda artış ile desteklenmektedir. Ayrıca, araştırmalar Kreatin Kinaz ve Miyoglobin gibi kas hasarı belirteçlerinde düşüşler ve IL-1, IL-8 gibi enflamatuar sitokinlerin modülasyonunu rapor etmiştir. Bu bulgular, Ubiquinol-10'un egzersize bağlı kas hasarı ve enflamasyona karşı koruyucu bir etki sunduğunu düşündürmektedir. Mekanistik çalışmalar, Ubiquinol-10'un mitokondriyal fonksiyonu desteklediğini, apoptozu azalttığını ve enerji metabolizmasını iyileştirdiğini de ortaya koymaktadır.
Diyetetik Uygulamalar ve Klinik Önemi
Ubiquinol-10 takviyesi, özellikle yoğun veya uzun süreli egzersize maruz kalan bireylerde antioksidan kapasiteyi artırma, egzersize bağlı kas hasarını azaltma ve subjektif yorgunluğu iyileştirme potansiyeli taşımaktadır. Diyetisyenler, yüksek oksidatif stres altında olan veya yoğun antrenman yapan sporcular ve aktif bireyler için bu takviyeyi beslenme stratejilerinin bir parçası olarak değerlendirebilirler. Kanıtlar, faydaların en çok bu tür yüksek stresli koşullarda belirgin olduğunu göstermektedir.
Optimal dozaj ve uygulama süresi konusunda hala netlik olmamakla birlikte, mevcut çalışmalar genellikle günlük 100 mg ile 600 mg arasında değişen dozlar kullanmıştır. Bireysel ihtiyaçlar, egzersiz yoğunluğu ve sağlık durumu dikkate alınarak kişiselleştirilmiş bir yaklaşım benimsenmesi önemlidir.
Sınırlılıklar ve Gelecek Araştırma Alanları
Mevcut kanıtlar Ubiquinol-10'un egzersiz toparlanması üzerindeki potansiyel faydalarını işaret etse de, objektif performans üzerindeki etkilerin tutarsız olduğu ve optimal dozaj, uygulama süresi ve hedef popülasyonları netleştirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmelidir. Çalışma tasarımlarındaki, takviye protokollerindeki ve sonuç ölçütlerindeki farklılıklar, gözlemlenen karışık sonuçlara katkıda bulunmaktadır.
Araştırma boşlukları arasında, kadınlar, yaşlılar ve rekreasyonel sporcular gibi çeşitli popülasyonlardaki uzun vadeli etkiler, optimal dozaj stratejileri ve etkinlik yer almaktadır. Çoğu çalışma kısa süreli takviye ve iyi antrenmanlı erkek sporculara odaklanmıştır, bu da genellenebilirliği sınırlayabilir. Ayrıca, uzun vadeli güvenlik verileri de sınırlıdır ve kronik kullanımın potansiyel etkilerini değerlendirmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Kaynaklar
Alf D, Schmidt M, Siebrecht S. Ubiquinol supplementation enhances peak power production in trained athletes: a double-blind, placebo controlled study. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2013;10:24-24. https://doi.org/10.1186/1550-2783-10-24
Andreani C, Bartolacci C, Guescini M, Battistelli M, Stocchi V, Orlando F, Provinciali M, Amici A, Marchini C, Tiano L, Orlando P, Silvestri S. Combination of Coenzyme Q10 Intake and Moderate Physical Activity Counteracts Mitochondrial Dysfunctions in a SAMP8 Mouse Model. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2018. https://doi.org/10.1155/2018/8936251
Bloomer R, Canale R, McCarthy C, Farney T. Impact of Oral Ubiquinol on Blood Oxidative Stress and Exercise Performance. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2012. https://doi.org/10.1155/2012/465020
Chen H, Huang C, Lin T, Hsu M, Hsu Y. Ubiquinol Supplementation Alters Exercise Induced Fatigue by Increasing Lipid Utilization in Mice. Nutrients. 2019;11. https://doi.org/10.3390/nu11112550
Díaz-Castro J, Mira-Rufino P, Moreno-Fernández J, Chirosa I, Chirosa J, Guisado R, Ochoa J. Ubiquinol supplementation modulates energy metabolism and bone turnover during high intensity exercise. Food & function. 2020;11. https://doi.org/10.1039/d0fo01147a
Díaz-Castro J, Moreno-Fernández J, Chirosa I, Chirosa L, Guisado R, Ochoa J. Beneficial Effect of Ubiquinol on Hematological and Inflammatory Signaling during Exercise. Nutrients. 2020;12. https://doi.org/10.3390/nu12020424
Ho C, Chang P, Chen H, Lee P, Chang Y, Tseng C, Lin P. Ubiquinone Supplementation with 300 mg on Glycemic Control and Antioxidant Status in Athletes: A Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Trial. Antioxidants. 2020;9. https://doi.org/10.3390/antiox9090823
Kaikkonen J, Kosonen L, Nyyssönen K, Porkkala-Sarataho E, Salonen R, Korpela H, Salonen J. Effect of combined coenzyme Q10 and d-alpha-tocopheryl acetate supplementation on exercise-induced lipid peroxidation and muscular damage: a placebo-controlled double-blind study in marathon runners. Free radical research. 1998;29(1):85-92. https://doi.org/10.1080/10715769800300101
Kizaki K, Terada T, Arikawa H, Tajima T, Imai H, Takahashi T, Era S. Effect of reduced coenzyme Q10 (ubiquinol) supplementation on blood pressure and muscle damage during kendo training camp: a double-blind, randomized controlled study. The Journal of sports medicine and physical fitness. 2015;55(7-8):797-804.
Laaksonen R, Fogelholm M, Himberg J, Laakso J, Salorinne Y. Ubiquinone supplementation and exercise capacity in trained young and older men. European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology. 2004;72:95-100. https://doi.org/10.1007/BF00964121
Liu J, Chen X, Chen O. Ubiquinol is superior to ubiquinone to enhance Coenzyme Q10 status in older men. Food & function. 2018;9(11):5653-5659. https://doi.org/10.1039/c8fo00971f
Malm C, Svensson M, Ekblom B, Sjödin B. Effects of ubiquinone-10 supplementation and high intensity training on physical performance in humans. Acta physiologica Scandinavica. 1997;161(3):379-84. https://doi.org/10.1046/J.1365-201X.1997.00198.X
Marcheggiani F, Orlando P, Silvestri S, Cirilli I, Riva A, Petrangolini G, Orsini F, Tiano L. CoQ10Phytosomes Improve Cellular Ubiquinone Uptake in Skeletal Muscle Cells: An Ex Vivo Study Using CoQ10-Enriched Low-Density Lipoproteins Obtained in a Randomized Crossover Study. Antioxidants. 2023;12. https://doi.org/10.3390/antiox12040964
Maruoka H, Fujii K, Inoue K, Kido S. Long-term Effect of Ubiquinol on Exercise Capacity and the Oxidative Stress Regulation System in SAMP1 Mice. Journal of Physical Therapy Science. 2014;26:367-371. https://doi.org/10.1589/jpts.26.367
Mieszkowski J, Kochanowicz A, Brzezińska P, Kochanowicz M, Żołądkiewicz K, Stankiewicz B, Niespodziński B, Reczkowicz J, Kowalski K, Antosiewicz J. Ubiquinone (Coenzyme Q-10) Supplementation Influences Exercise-Induced Changes in Serum 25(OH)D3 and the Methyl-Arginine Metabolites: A Double-Blind Randomized Controlled Trial. Antioxidants. 2024;13. https://doi.org/10.3390/antiox13070760
Mizuno K, Sasaki A, Watanabe K, Watanabe Y. Ubiquinol-10 Intake Is Effective in Relieving Mild Fatigue in Healthy Individuals. Nutrients. 2020;12. https://doi.org/10.3390/nu12061640
Moreno-Fernández J, Puche-Juárez M, Toledano J, Chirosa I, Chirosa L, Pulido-Moran M, Kajarabille N, Guisado I, Guisado R, Díaz-Castro J, Ochoa J. Ubiquinol Short-Term Supplementation Prior to Strenuous Exercise Improves Physical Performance and Diminishes Muscle Damage. Antioxidants. 2023;12. https://doi.org/10.3390/antiox12061193
Orlando P, Silvestri S, Galeazzi R, Antonicelli R, Marcheggiani F, Cirilli I, Bacchetti T, Tiano L. Effect of ubiquinol supplementation on biochemical and oxidative stress indexes after intense exercise in young athletes. Redox Report : Communications in Free Radical Research. 2018;23:136-145. https://doi.org/10.1080/13510002.2018.1472924
Pala R, Orhan C, Tuzcu M, Şahin N, Ali S, Çinar V, Atalay M, Şahin K. Coenzyme Q10 Supplementation Modulates NFκB and Nrf2 Pathways in Exercise Training. Journal of sports science & medicine. 2016;15(1):196-203.
Sabbatinelli J, Orlando P, Galeazzi R, Silvestri S, Cirilli I, Marcheggiani F, Dludla P, Giuliani A, Bonfigli A, Mazzanti L, Olivieri F, Antonicelli R, Tiano L. Ubiquinol Ameliorates Endothelial Dysfunction in Subjects with Mild-to-Moderate Dyslipidemia: A Randomized Clinical Trial. Nutrients. 2020;12. https://doi.org/10.3390/nu12041098
Sarmiento A, Díaz-Castro J, Pulido-Moran M, Moreno-Fernández J, Kajarabille N, Chirosa I, Guisado I, Chirosa L, Guisado R, Ochoa J. Short-term ubiquinol supplementation reduces oxidative stress associated with strenuous exercise in healthy adults: A randomized trial. BioFactors. 2016;42(6):612-622. https://doi.org/10.1002/biof.1297
Silvestri S, Orlando P, Andreani C, Bartolacci C, Guescini M, Orlando F, Provinciali M, Amici A, Tiano L. Combination of Ubiquinol intake and moderate physical activity efficiently counteracts myocytes mitochondrial dysfunctions and apoptosis in a mouse model of sarcopenia. Free Radical Biology and Medicine. 2017;108. https://doi.org/10.1016/J.FREERADBIOMED.2017.04.316
Suzuki Y, Nagato S, Sakuraba K, Morio K, Sawaki K. Short-term Ubiquinol-10 supplementation alleviates tissue damage in muscle and fatigue caused by strenuous exercise in male distance runners. International journal for vitamin and nutrition research. Internationale Zeitschrift fur Vitamin- und Ernährungsforschung. Journal international de vitaminologie et de nutrition. 2020;1-10. https://doi.org/10.1024/0300-9831/a000627
Thueson E, Leadon D, Heaton R, Hargreaves I, Bayly W. Effect of daily supplementation with ubiquinol on muscle coenzyme Q10 concentrations in Thoroughbred racehorses. Comparative Exercise Physiology. https://doi.org/10.3920/CEP190023
Van Diemen M, Berends C, Akram N, Wezel J, Teeuwisse W, Mik B, Kan H, Webb A, Beenakker J, Groeneveld G. Validation of a pharmacological model for mitochondrial dysfunction in healthy subjects using simvastatin: A randomized placebo‐controlled proof‐of‐pharmacology study. European Journal of Pharmacology. 2017;815:290–297. https://doi.org/10.1016/j.ejphar.2017.09.031
